Maaktechnologie

Meer werken vanuit gestandaardiseerde processen en producten

Al ruim tien jaar zet Heijmans succesvol betaalbare conceptwoningen in de markt voor allerlei doelgroepen. Met de toenemende druk op de woningmarkt en een steeds groter wordende vraag naar betaalbare woningen voor meerdere doelgroepen, zien we steeds sterker het voordeel van conceptueel bouwen. We kunnen namelijk sneller ontwikkelen en bouwen tegen lagere kosten en zo inspelen op veranderende omstandigheden. Op deze manier leveren we duurzame woningen van goede kwaliteit, met een prima klantwaardering. Op basis van vastgestelde woningtypes, variaties en een gestandaardiseerd proces maken we woningen met een eigen identiteit. Variatie en duurzaamheid zijn de norm. Hierdoor is geen wijk hetzelfde.

Efficiënt configuren van datacenters 

Enkele jaren geleden ontwikkelden we een platform voor het efficiënt configureren van datacenters. Het afgelopen jaar presenteerden we een eerste versie van de datacentergenerator aan klanten. Het doel was te komen tot een productversie die geschikt is voor het uitvoeren van een pilot. Deze productversie is in samenwerking met het eigen software development team ontwikkeld om zo kennis en ervaring op te doen voor bredere doeleinden.

Het onderliggende platform is inmiddels doorontwikkeld tot een geschikte basis waarop door alle bedrijfsstromen nieuwe modulaire bouwstenen ontwikkeld kunnen worden, zoals bij het ontwerp van woningen en viaducten. Door een uitbreiding van de functionaliteiten zijn we straks in staat optimaal in te spelen op de wensen van onze klanten, hen nog beter inzage te geven in voor hen belangrijke criteria en daarmee in de haalbaarheid van een opgave. Denk hierbij aan analyses op investeringen, doorlooptijden en duurzaamheidscriteria zoals impact op emissies van CO₂ en stikstof.

Het platform met bijbehorende catalogus is een zeer krachtig, groeiend instrument. De synergie tussen individuele producten, de kennis en ervaring van Heijmans, onze ketenpartners, onze projecten en bedrijfsstromen opent een wereld aan innovatieve oplossingen. 

Flexibel wonen

Steeds meer gemeenten en corporaties vinden in tijdelijke bebouwing een oplossing voor de aanhoudende woningnood. De Heijmans ONE is een betaalbaar en duurzaam tiny house met hetzelfde wooncomfort en -beleving als een ‘normale’ woning. Met deze snel plaatsbare kant-en-klare woningen dragen we bij aan de oplossing van veel maatschappelijke vraagstukken. Zoals de doorstroming van bewoners, betaalbaarheid van wonen en de bouwsnelheid. Inmiddels zijn al op vele plekken in Nederland kleine buurten te vinden met Heijmans ONE’s. Zoals in Vlaardingen waar woningcorporatie Waterweg Wonen met 48 Heijmans ONE’s ontheemde Oekraïners een thuis biedt. De woningen zijn onderdeel van de tijdelijke woonwijk Mrija. Hier werd een voormalig bedrijventerrein binnen een jaar omgetoverd tot een klein dorp voor Oekraïense vluchtelingen.

In aanvulling op de Heijmans ONE is de Heijmans TWO ontwikkeld. Ook dit is een kant-en-klaar verplaatsbare houten woning met een efficiënte indeling en luxe uitstraling. Deze voldoet aan het bouwbesluit voor permanente huisvesting waardoor het niet verplicht is de woning na tien jaar te verplaatsen. De eerste Heijmans TWO staat in Nijkerk, waar de woning ingezet wordt als werk-, vergader- en informatiecentrum voor een nieuw te ontwikkelen wijk.

Naast de kwaliteit van de woningen zelf, vinden wij ook bij tijdelijke bebouwing verbinding met de omgeving en natuur belangrijk. Want ‘tijdelijke’ huisvesting betekent in veel gevallen nog steeds een periode van tien jaar of meer. Een gezonde leefomgeving is dan net zo belangrijk als bij grote gebiedsontwikkelingen. Daarom creëren we ook hier natuurinclusieve wijken met bijvoorbeeld bloementuin, bijenhotel en moestuin.

Slim appartementenconcept voor binnenstedelijk bouwen

Naast onze grondgebonden concepten ontwikkelden Heijmans Vastgoed en Heijmans Woningbouw samen de Heijmans stedelijke appartementen. Daarmee kunnen we op een zorgvuldige manier betaalbare woningen toevoegen in binnenstedelijke (herontwikkelings)gebieden en elke doelgroep betaalbaar laten wonen. Dat doen we met behoud van stedenbouwkundige en architectonische kwaliteit, maar ook op een duurzame, gezonde manier die de leefbaarheid van de betreffende wijk ten goede komt. Door te standaardiseren met behoud van variatie, digitaliseren en prefabriceren kan Heijmans efficiënter ontwikkelen en sneller bouwen. Dat resulteert in betaalbare appartementen voor verschillende doelgroepen in het sociale, midden- en hogere segment, zowel voor de huur- als koopmarkt.

Het appartementenconcept bestaat uit Vele gebouw- en woningtypes (met één tot vijf kamerwoningen), waardoor voor vele doelgroepen een passend woningtype is. Dit zorgt voor een gemêleerd gebouw met meer sociale cohesie. De structuurbepalende elementen, zoals schachten voor leidingen, zijn op strategische posities geplaatst waardoor we de verschillende woningtypes op een slimme manier kunnen stapelen en schakelen. Dit zorgt voor een grote mate van variatie in woningtype en -grootte binnen één gebouw. De ‘plint’ van het gebouw, de gevels en de daken maakt Heijmans op maat, waardoor ieder gebouw weer een unieke uitstraling heeft. In de transformatie en vernieuwing van de buurten Dreven, Gaarden en Zichten in Den Haag Zuidwest zijn we in 2023 gestart met de bouw van Steenzicht, gebaseerd op de principes van het concept. Ook onze volgende projecten in deze gebiedsontwikkeling worden ontwikkeld volgens dit appartementenconcept.

Betaalbare Huismerk appartementen

Het eerste Huismerk appartementenproject is in januari 2023 gestart en in november van dat jaar succesvol opgeleverd. De Heijmans Huismerk Appartementen is ons woonproduct met betaalbare appartementen voor de sociale huur- en koopmarkt. Dit concept bestaat uit vier vaste appartementtypen van 50 en 70 m² en galerijontsluiting modules. Op basis van deze modules kunnen veel verschillende gebouwen worden samengesteld, die aansluiten op de wensen van onze opdrachtgevers en passen op de locatie.

Tijdens de ontwikkeling van dit galerij appartementencomplex is intensief samengewerkt met co-makers. Het doel was om een zo efficiënt en betaalbaar mogelijk gebouw te kunnen realiseren. Veel onderdelen komen daarom kant-en-klaar naar de bouwplaats. In de fabriek brengt de installateur alle installaties aan in de speciale prefabvloer. De prefab betonnen casco-elementen worden samen met balkons en galerijen snel en veilig op de bouwplaats gemonteerd. De unieke prefab gevelelementen met minerale steenstrips en kozijnen gaan in deze cyclus steigerloos mee. Het eerste project in Culemborg, 43 appartementen voor Kleurrijk Wonen, werd binnen negen maanden opgeleverd. Voor het tweede project worden in Arnhem 65 appartementen gerealiseerd samen met het Huismerk grondgebonden woonproduct. Samen vormen ze een unieke nieuwe wijk! In 2024 volgen betaalbare appartementen in Gorinchem.

Nieuwe generatie woningen

Als volgende stap naar standaardisatie en verduurzaming gaat Heijmans energieneutrale houtskeletbouwwoningen industrieel produceren: Heijmans Horizon, grondgebonden woningen die modulair zijn samen te stellen. Eind 2021 nam Heijmans de energieneutrale houtskeletbouwwoningfabriek in Heerenveen over en breidde deze uit voor de productie van deze duurzame woningen. In oktober 2023 werd de fabriek feestelijk geopend door burgemeester Avine Fokkens-Kelder van Heerenveen en CEO Ton Hillen van Heijmans samen met aanwezige medewerkers, relaties en samenwerkingspartners. De nieuwe fabriek heeft een oppervlakte van 18.500 m².

Met de opening van onze eigen houtskeletbouwwoningfabriek zijn we in staat om snel en op grote schaal toekomstbestendige en betaalbare woningen te produceren. Zo spelen we in op de uitdagingen van vandaag en morgen. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van de woningen is variatie en duurzaamheid. Het Heijmans Horizon-concept heeft ongekend veel keuzemogelijkheden waarmee we tegemoet kunnen komen aan de wensen en eisen van opdrachtgevers en consumenten. Door gebruik van hout en een energieneutrale installatie zijn deze Horizon-woningen daarnaast heel duurzaam. Tegelijkertijd bouwen en ontwikkelen we natuurinclusief en klimaatadaptief. Op die manier dragen we bij aan een gezonde leefomgeving voor mens en natuur.

Om de fabriek goed te kunnen aansturen, is het complete primaire proces gedigitaliseerd. De machines in de fabriek zijn nu direct vanuit onze 3D-modellen aan te sturen. Dat levert tijdwinst op en verkleint de kans op fouten in het proces. Bovendien houdt deze manier van bouwen de woningen betaalbaar. Parallel aan de verbouwing van de houtskeletbouwwoningfabriek heeft Heijmans samen met haar strategische partner VDM veel kennis opgedaan in bouwen met hout voor het Heijmans Horizon-concept.

De eerste in Heerenveen geproduceerde Horizon-woningen zijn voor woonstichting ‘thuis’ geplaatst in de Eindhovense wijk ’t Ven. Het gaat om in totaal 88 woningen. In 2024 produceert de Heijmans-fabriek naar verwachting tussen de tweehonderd en tweehonderdvijftig woningen. Dit zal de komende jaren groeien naar zo’n duizend woningen per jaar.

Optimale keuzevrijheid

Met behulp van een online woonconfigurator kunnen opdrachtgevers en consumenten zelf hun huis samenstellen. De vele opties en uitvoeringsniveaus bieden optimale keuzevrijheid, waarmee Heijmans bijdraagt aan diverse en aantrekkelijke woonbuurten in Nederland.

Versnelling woningproductie

In de fabriek worden de woningen na configuratie door middel van een digitaal proces geproduceerd; ze komen vervolgens in demontabele blokken uit de fabriek, inclusief sanitair, wand- en vloerafwerking. Hout is veel lichter en daarmee duurzamer te vervoeren. Dat betekent dat er minder en lichtere transportbewegingen nodig zijn. Het huis wordt op één locatie geheel geproduceerd en vervolgens in één keer vervoerd naar de bouwplaats, waardoor er minder overlast voor omwonenden is. Eenmaal op de bouwlocatie wordt een woning in één dag gebouwd. Als de voorbereidende werkzaamheden gedaan zijn, kan de oplevering van een Horizon-woning worden teruggebracht naar ongeveer negen weken; bij reguliere woningbouw is dat zo’n negen maanden. Dit leidt tot een betekenisvolle versnelling van de woningproductie.

Met de productie van de Horizon-woningen zet Heijmans de volgende stap op weg naar circulair en energieneutraal bouwen. Dit is in lijn met de ambitie om in 2030 geheel emissieloos te bouwen. De milieuwinst is direct meetbaar omdat de fabriek 100% CO₂-neutraal is. Het gebruikte hout is bovendien circulair, waardoor deze woningen gedurende de hele levensfase voor een kleinere CO₂-voetafdruk zorgen. Daarnaast zijn alle Horizon-woningen energieneutraal in gebruik.

Renoveren en verduurzamen

Met het oog op 2050 waarbij in Nederland de energievoorziening bijna volledig duurzaam en CO₂-neutraal moet zijn, stijgt het belang van het verder renoveren van bestaande bouw. Heijmans zorgt ervoor dat bestaande gebouwen en woningen comfortabel, energiezuinig en toekomstbestendig worden opgeleverd. Belangrijk uitgangspunt daarbij is het hergebruik van materialen, zowel bij opdrachtgevers als bij leveranciers. Renoveren heeft als voordeel dat architectuur behouden kan blijven, het veelal sneller gaat dan sloop-nieuwbouw en het zelfs kostenvoordelen op de lange termijn kan opleveren. In 2023 hebben we 1.363 woningen op deze manier verduurzaamd ten opzicht van 1.200 in 2022. Alle opgeleverde woningen zijn uitgevoerd volgens B'woond: ons renovatieconcept voor bestaande woningen gericht op corporatie en beleggers.  

Standaardisatie maakt bouwen eenzijdig

In de bouwsector hebben we in toenemende mate te maken met kostenstijgingen. Inkoopprijzen voor materialen en energie stijgen onverminderd door. Dat heeft gevolgen voor de betaalbaarheid van woningen. In combinatie met de stijgende kosten is het voor veel mensen steeds lastiger om op de krappe woningmarkt een betaalbare woning te vinden. Met een gebrek aan arbeidskrachten in de toekomst zullen we op een andere manier kijken op bouwen in de toekomst.

Standaardisatie oftewel bouwen vanuit bouwstenen maakt sneller en goedkoper bouwen mogelijk. Met de inzet van industriële/modulaire bouwtechnieken ontwikkelen en produceren we al jaren een grote variatie aan oplossingen. Dit leidt tot kortere doorlooptijden, sterk gereduceerde faalkosten en een hogere kwaliteit van het eindproduct. Ook kan er makkelijker ingespeeld worden op de verschillende eisen op het gebied van duurzaamheid. Een specifiek type goedkeuring voor fabrieksmatig geproduceerde woningen kan ook nog een verdere versnelling geven in het vergunningsproces en de totstandkoming van de nieuwe woning.

Standaardisatie roept mogelijk bij sommigen ook een beeld op van wijken waar elke straat er hetzelfde uitziet. Zoals in de jaren zestig, toen in korte tijd heel veel woningen uit de grond gestampt moesten worden, met als resultaat massale, eenzijdige bouw. Variatie en maatwerk brengen echter hogere kosten met zich mee en draagt niet bij aan de betaalbaarheid. Waar kies je dan voor?

Bij Heijmans geloven we in bouwen vanuit bouwstenen en voelen we ons verantwoordelijk voor hoe Nederland eruitziet. Daarom zetten we de eindgebruiker altijd centraal en streven we er naar om bij te dragen aan het welzijn van de bewoners van een wijk. Dus bouwen we op een slimme manier variatie in. De technieken die we toepassen maken dit mogelijk. Het is het beste te vergelijken met bouwen met Lego, waarbij je bijna eindeloos kunt combineren om variatie te bewerkstelligen terwijl de basis hetzelfde is. Tegelijkertijd kijken we ook naar de stedelijke inpassing: een goede combinatie van verschillende gebouwen waar oog is voor de architectonische kwaliteit, sociale cohesie en voldoende ruimte om de natuur goed in te passen.

Bewoners Julian en Shana

“Dit is ons eerste koophuis, hiervoor woonden we bij onze schoonouders in. Dat het zo snel zou gaan hadden we niet kunnen dromen, zeker gezien de huidige woningnood en huizenprijzen. Tot het project Hink Stap Sprong voorbijkwam. Dit project is specifiek bedoeld om jongeren uit Eemnes in het dorp te behouden. Heijmans heeft ons tijdens dit project geweldig begeleid. Onze kopersbegeleider was open en transparant. Hij begeleidde ons stap voor stap en gaf goed advies.”