Onze basis

Het is belangrijk dat we over een stevig fundament blijven beschikken, waarop we verder kunnen bouwen om te blijven excelleren. Daarom gaan we door met investeren in een robuuste, soepel draaiende organisatie. Waar mensen graag werken, en veiligheid, waardecreatie, kwaliteit en risicobeheersing voorop staan. Elke dag weer verbeteren we onze organisatie, processen en producten. Door ervoor te zorgen dat onze basis op orde blijft, blijven we in topconditie en scheppen we het fundament voor morgen.

Veiligheid

Veiligheid - zowel fysiek als psychosociaal - is voor Heijmans de basis. Elke dag spannen we ons in voor een gezonde, veilige en aantrekkelijke werkomgeving. Veiligheid heeft bij alles wat we doen de hoogste prioriteit. We werken veilig of we werken niet. We onderscheiden bij Heijmans vier verschillende typen veiligheid: arbeidsveiligheid, omgevingsveiligheid, constructieve veiligheid en psychosociale veiligheid.

Arbeidsveiligheid

Arbeidsveiligheid begint met een werkomgeving die zich kenmerkt door een open cultuur en waarin een scherp oog voor veiligheid vanzelfsprekend is en waar mensen elkaar durven aan te spreken op veilig gedrag en niet wegkijken. Samen gaan we voor Geen Ongevallen (GO!). Zo komt iedere collega elke dag weer gezond thuis, en zorgen we voor meer werkplezier en betere resultaten. Als Heijmans blijven we ons continu verbeteren om veiligheid nog beter te verankeren in onze organisatie, vanaf tender tot aan onderhoud. Daar hebben we ook onze ketenpartners voor nodig.

GO!-programma

Het GO!-programma (Geen Ongevallen) met bijbehorend GO!-kompas (zie afbeelding) vormt het fundament voor veilig werken en ondersteunt een proactieve veiligheidscultuur. Alle bedrijfsonderdelen zijn actief en continu bezig met de uitvoering van hun veiligheids- en masterplannen, ondersteund door de afdeling Veiligheid. We zien het eigenaarschap op dit belangrijke thema elke dag groeien, waardoor de rol van de afdeling Veiligheid zich kan ontwikkelen van leidend naar coachend. Om nog beter opgesteld te staan en te kunnen adviseren en ondersteunen op het gebied van veiligheid(sgedrag), hebben alle collega's van deze afdeling in 2024 een intensief ontwikkelprogramma gevolgd.

VR-veiligheidstrainingen

In 2024 hebben we in de organisatie meer dan 1.250 medewerkers met behulp van Virtual Reality (VR)-brillen getraind op uiteenlopende aspecten van veiligheid. Dat is een stijging van 25% ten opzichte van 2023. Gemiddeld worden de veiligheidstrainingen beoordeeld met een acht. Het waarderingscijfer van deelnemers is toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Deze trainingen hebben bovendien geleid tot meer gebruik van VR bij opdrachten, met name voor het beheersbaar maken van projectspecifieke veiligheidsrisico’s. Met dit initiatief zijn we genomineerd voor de Innovatie Pionier 2025, een award van Techniek Nederland. In samenwerking met collega's van afdeling Veiligheid en experts uit de praktijk wordt er gewerkt aan nog meer trainingen op het gebied van Hoog Risico Activiteiten (HRA's). Tijdens onze partnerdagen hebben we de co-makers in onze interne keten laten kennismaken met deze VR-trainingen. Door onze samenwerking met KPE Groep (opleidingscentrum) worden onze trainingen in toenemende mate gebruikt door meerdere partijen in de branche.

Psychosociale veiligheid: een onmisbare schakel in veilig werken

Binnen Heijmans zien we psychosociale veiligheid als een essentieel onderdeel van arbeidsveiligheid. Een omgeving waarin medewerkers zich veilig voelen om zich uit te spreken, twijfels te uiten of incidenten te melden, is een voorwaarde voor veilig werken. Om dit te bevorderen, integreren we het thema psychosociale veiligheid in verschillende initiatieven en werkprocessen.

Tijdens sessies over veiligheid maken we gebruik van interactieve werkvormen, zoals de 1-2-4-All methode, waarmee we ieders input borgen. Deze aanpak passen we ook toe in toolboxen en dagstarts op bouwplaatsen. Specifieke aandacht voor het thema is terug te vinden in initiatieven zoals GO!, dat medewerkers bewust maakt van het belang van een veilige werkomgeving.

Een belangrijk initiatief in 2024 waren de Brain Based Safety (BBS) inspiratie sessies, georganiseerd in samenwerking met de KPE Groep (opleidingscentrum). Deze sessies richtten zich op bewustwording van gedragsmechanismen, groepsdynamiek en de rol van leidinggevenden in het creëren van een veilige werkomgeving. Tijdens deze sessies lag de nadruk niet alleen op veilig gedrag, maar ook op het belang van een veilige cultuur en psychosociale veiligheid. Dit programma vond plaats bij verschillende teams, zoals het GO!-programmateam, de afdeling Veiligheid, en tijdens de vakmandagen van Asfalt en Utilitaire projecten.

Met deze stappen bouwen we verder aan een werkomgeving waarin veiligheid niet alleen draait om instructies, maar vooral om gedrag, cultuur en leiderschap.

Safety culture ladder

Met behulp van de Safety Culture Ladder (veiligheidsladder) meten we houding en gedrag op het gebied van veilig werken. Dit meetinstrument wordt in de hele bouwbranche gebruikt. In 2024 zijn alle bedrijfsonderdelen van Heijmans (exclusief Van Wanrooij en Van Gisbergen) wederom gecertificeerd op trede 4 van deze ‘veiligheidsladder’. Dat betekent dat we over de gehele breedte proactief veiligheidsgedrag laten zien en continu blijven verbeteren.

Veiligheid onder de aandacht brengen

Met de interne communicatie ‘Harde lessen uit de praktijk’ staan we stil bij hoe we kunnen leren van ongevallen. Het doel is om iedereen bij Heijmans bewust te maken van de risico’s bij zijn of haar activiteiten én van de maatregelen die we kunnen nemen om deze te minimaliseren. In een video vertellen collega’s Mano en Arie over hun aangrijpende persoonlijke ervaringen als gevolg van een bedrijfsongeval dat hen beiden is overkomen. Met bewust én actief veiligheidsgedrag zetten we zo de volgende stap in de richting van een veilige werkomgeving.

De GO!-app biedt de mogelijkheid om laagdrempelig een melding van een risicovolle situatie of omstandigheid te maken. Afhankelijk van de plek waarvandaan de melding wordt gedaan, krijgen collega’s in dezelfde workflow hier informatie over. We brengen het gebruik van de GO!-app via onze communicatiekanalen continu onder de aandacht van onze collega’s.

Samenwerking met partners: veiligheid is een randvoorwaarde en niet onderhandelbaar

In de bouw voelen we - vaak door tijdsdruk - dat we keuzes moeten maken. Het draait bijvoorbeeld óf om economisch resultaat of om veiligheid. Als Heijmans zeggen we: veilig en gezond werken gaan voor tijd en geld. Samen met onze opdrachtgevers, onderaannemers en adviseurs zijn we continu in gesprek over hoe we samen de gezonde werkomgeving kunnen behouden en waar nodig verbeteren. Dit is ook onderdeel van de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB). Daarin is vastgelegd dat opdrachtgevers en opdrachtnemers samenwerken aan het verbeteren van de veiligheid in de gehele keten. Heijmans is sinds 2014 lid hiervan.

Ons credo ‘we werken veilig of we werken niet’ is niet onderhandelbaar. Dat bleek onder meer tijdens de geplande werkzaamheden aan de A13 in een weekend in 2024. Ondanks het feit dat honderden medewerkers klaarstonden om met het werk van start te gaan, konden we op dat moment de veiligheid niet waarborgen, waarop we het onderhoud moesten uitstellen en geen werkzaamheden hebben uitgevoerd dat weekend. Vanzelfsprekend was dat niet goed en de impact was zowel voor opdrachtgever Rijkswaterstaat als voor de onderaannemers, leveranciers en de eigen organisatie aanzienlijk. Maar hier was ook sprake van een duidelijk signaal, en een helder teken dat het veiligheidsdenken in Nederland aan het veranderen is.

Als sector is het belangrijk dat we onze gezamenlijke verantwoordelijkheid blijven nemen. We moeten niet terughoudend zijn om elkaar aan te spreken op onveilig gedrag en samen onderzoeken waar en op welke manier we verbeteringen kunnen realiseren. Om dit te bevorderen, ondersteunen we onder andere de nieuwe Praktijkleerstoel Integrale Veiligheid aan de TU Delft en zetten we ons in voor veranderingen in het lesaanbod en continue educatie. Daarnaast stimuleren we een cultuurverandering waarin opdrachtgevers, bouwers en constructeurs elkaar actief blijven uitdagen en aanspreken op constructieve veiligheid. Op deze manier vergroten we het veiligheidsbewustzijn binnen de keten en de maatschappij. 

Omgevingsveiligheid

Als bouwbedrijf ben je te gast in de omgeving. Vanaf het begin moet je open zijn over wat je gaat doen en ervoor zorgen dat je je afspraken nakomt. We vertellen het eerlijke verhaal aan de omgeving en omwonenden, ook over de overlast die gaat komen. Tegelijkertijd kunnen we mensen vaak geruststellen door uit te leggen welke maatregelen we nemen om de overlast te beperken. Dat is het visitekaartje van Heijmans voor de omgeving: veiligheid voor mens, natuur en dier.

Het is onze verantwoordelijkheid om overal waar we werken te zorgen voor een veilige omgeving. We passen de ontwerp- en uitvoeringsmethodiek aan na een zorgvuldige inventarisatie van de stakeholders in het gebied en de issues die er mogelijk spelen. Hiermee zorgen we al ‘aan de voorkant’ voor een reductie van de risico’s. Tijdens de uitvoering hanteren we de vooraf opgestelde uitvoeringsmethodiek en passen deze aan als deze onverhoopt niet blijkt te werken.

Constructieve veiligheid

Op het gebied van constructieve veiligheid blijven we de ingeslagen weg als opdrachtgever en opdrachtnemer vasthouden en pakken we onze rol om adviseurs in te schakelen en te contracteren met een volwaardige en complete adviesopdracht. Deze aandacht wordt versterkt door enerzijds de vernieuwde strategieën waarin duurzaamheid, verbinding en maakbaarheid centraal staan. En anderzijds door de intensievere inmenging van industrieën op het gebied van materiaal- en productietoepassingen. De aandacht voor detailengineering en validatie hiervan is van groot belang aangezien de versnippering in de wereld van constructief ontwerpen enorm is. Als Heijmans hebben we de verantwoordelijkheid genomen dit in specifieke taakbeschrijvingen nog meer duidelijkheid te geven. We monitoren middels reviews en audits en evalueren dit regelmatig met onze partners maar ook intern. Binnen het Heijmans Management Systeem (HMS) is procedureel vastgelegd dat projecten van Heijmans constructief worden gereviewd. Deze objectieve rapporten worden gedeeld met de desbetreffende projectteams en aanvullend besproken met de externe adviseurs. De beschreven risico’s worden ook opgenomen in de risicodossiers.

Sociale Veiligheid: vormgeven aan de openbare ruimte

Onze ontwerpers geven vorm aan de openbare ruimte en de gebouwde omgeving. Daarmee beïnvloeden we ook de veiligheid en de veiligheidsbeleving van gebruikers. Het gaat daarbij zowel om fysieke als sociale veiligheid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan toepassing van goede zichtlijnen op locaties, waardoor de gebruikers situaties beter kunnen inschatten, en het gebruik van ‘hufterproof’ meubilair dat minder gevoelig is voor vandalisme. Ook zonering draagt ertoe bij dat het voor iedereen duidelijk is waar een ruimte of gebied voor gebruikt kan of moet worden.

Waardecreatie

Het is belangrijk dat we financieel gezond zijn en blijven, zodat we kunnen blijven investeren in de toekomst. Daarom kijken we continu naar waar we winstgevend zijn en kunnen groeien, zowel op de korte als lange termijn. Zo werken we aan duurzame waardecreatie voor nu en in de toekomst. Meer informatie is te vinden in het hoofdstuk Financiële resultaten.

Kwaliteit

Bij Heijmans hebben we veel aandacht voor kwaliteit. In onze optiek gaat het er niet alleen om dat we goede producten en diensten leveren met een hoge kwaliteitsstandaard, maar ook dat we ons werk op de juiste wijze organiseren. Lagere faalkosten zorgen ervoor dat we de nazorg minimaliseren en we de klanttevredenheid verhogen.

Procesverbetering

Kwaliteitscontrole is een belangrijk onderdeel van onze processen. Door intern de kwaliteit van onze producten en projecten goed te borgen, krijgen we inzicht in wat er goed gaat en wat beter kan. Met deze kennis kunnen we de juiste vertaalslag maken van klantvraag naar aanbieding. In 2023 zijn we gestart met het registeren van verbetervraagstukken in een Sharepoint-verbeterlijst. Hieraan hebben we in 2024 vervolg gegeven. Hierin worden alle meldingen geregistreerd van zaken die wel en niet goed gaan. Elke melding wordt gekoppeld aan een medewerker, die verantwoordelijk is voor opvolging en monitoring. Betrokken medewerkers krijgen automatisch een melding als een geregistreerd probleem is opgelost. We maken gebruik van 'machine learning' om de rode draad in meldingen en oplossingen te onderzoeken, hiervan te leren en verbeteringen door te voeren in onze processen en producten. Ook onze successen monitoren we op deze wijze. Deze ervaringen benutten we bij nieuwe tenders voor het verder verhogen van de kwaliteit. Vastgestelde processen staan garant voor een uniforme werkwijze, maar kunnen ook als ballast worden ervaren doordat ze soms omslachtig of inefficiënt zijn. Daarom staat ‘procesvolwassenheid’ hoog op onze agenda. Door verplichte processen continu te stroomlijnen en te vereenvoudigen, brengen we de hoeveelheid overbodige procedures terug. Medewerkers ervaren steeds meer dat ze ondersteund worden door vereenvoudigde processen, waardoor ze hun werk beter én makkelijker kunnen doen.

Ook besteden we veel aandacht aan de onboarding van nieuwe collega’s. Niet alleen de direct leidinggevenden spelen hierin een rol. Ook anderen dragen hieraan bij, zoals bijvoorbeeld de afdeling Veiligheid en Kwaliteit. Ook teams die lang met andere partners aan een groot project werken en daarna weer terugkomen in de Heijmans-organisatie, krijgen desgewenst een kickstart om ze op de hoogte te brengen van verbeterde standaarden, tools en processen. Onze medewerkers waarderen dat; het draagt bij aan de kwaliteit van werken en de producten die ze opleveren. Ook in 2024 zijn medewerkers continu getraind met behulp van e-learnings op het gebied van onder meer contractmanagement, risicomanagement en cybersecurity.

Betrouwbare en veilige technologie en systemen

Cyberaanvallen zijn een serieuze bedreiging voor organisaties wereldwijd, dus ook voor Heijmans. Wij nemen de risico’s van phishing, ransomware en andere soorten aanvallen zeer serieus. Heijmans heeft dagelijks toegang tot informatie van collega's, bouwprojecten, klanten én opdrachtgevers. We werken voor onze opdrachtgevers aan uiteenlopende kritische systemen en installaties. Niet alleen bouwen zij mét ons, maar ook óp ons. Aan de hand van de cybersecurity roadmap ‘Secure@Heijmans’ werken wij doorlopend aan de integratie van cybersecurity in onze bedrijfsvoering, producten, diensten en projecten. Bewustwording en kennis over ons eigen doen en laten, en de verantwoordelijkheid die we op dit vak hebben, zijn uitermate belangrijk. Ook in het afgelopen jaar hebben we daarom weer stappen gezet om onze weerbaarheid op het gebied van cybersecurity verder te vergroten.

In 2024 zijn onze medewerkers onder meer getraind op het gebied van informatieveiligheid. Iedereen bij Heijmans moet immers weten hoe te handelen, hoe risico’s te signaleren, cyberincidenten te voorkomen, en zo Heijmans veilig te houden. Op dit gebied hebben collega’s verschillende trainingen gehad, zoals social engineering, het gebruik van veilige wachtwoorden en reageren op risico’s. Een interne campagne heeft het bewustzijn verder vergroot. Ook hebben we tijdens meerdere interactieve kwartaalbijeenkomsten het onderwerp cybersecurity onder de aandacht gebracht.

Met hulp van AI bouwen aan de toekomt 

AI is niet alleen een technologische vooruitgang, maar een essentiële component van onze strategie om een gezonde en duurzame leefomgeving te realiseren. Bij Heijmans zien we AI dan ook als een essentiële digitale bouwsteen om productiviteit en creativiteit naar nieuwe hoogten te brengen. Met innovatieve toepassingen zoals onze zakelijke generatieve AI-oplossingen, snel screenen van tenderdocumenten en met onze krachtige generatoren en configuratoren tillen we onze projecten naar een hoger niveau. In 2024 hebben we verder gewerkt aan onze woningconfigurator, waar maatwerk en efficiëntie samenkomen, eventueel gevoed door onze parametrisch ontwerpen waarbij we ervoor zorgen dat geavanceerde rekenmodellen die complexe processen moeiteloos stroomlijnen.

Uiteraard houden we hier ook oog voor de risico's van AI. Onnauwkeurige of incomplete data kunnen leiden tot verkeerde voorspellingen, overmatige afhankelijkheid van AI kan leiden tot een afname van menselijke vaardigheden en kennis in onze sector, maar ook vraagstukken rondom ethiek en verantwoordelijkheid: wie is verantwoordelijk bij fouten veroorzaakt door AI?

Risicobeheersing

Het nemen van risico’s is inherent aan ondernemen. Risico’s horen bij ons werk, maar als Heijmans accepteren we alleen risico’s die we kunnen beheersen, beïnvloeden, verminderen en dragen als organisatie. Onder specifieke voorwaarden nemen we risico’s, en altijd zorgvuldig en doordacht. We doen bijvoorbeeld alleen projecten waar we goed in zijn en die een gezonde balans tussen risicoacceptatie en verdienvermogen hebben. Zo blijven onze projecten voorspelbaar en dragen ze bij aan de financiële gezondheid van Heijmans. Daarbij schromen we niet, als de risicoacceptatie en het verdienvermogen uit balans zijn, om nee te zeggen tegen een toekomstige opdracht. Meer informatie hierover is te vinden in het hoofdstuk Risicomanagement.